Doskonalimy Bydgoski Budżet Obywatelski

Jaka powinna być nowa edycja Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego? Jesteśmy po konsultacjach online. Podział środków i procedury programu rok w rok są doskonalone, dostosowywane do preferencji mieszkańców.

- To już nasza tradycja, że zanim rozpoczynamy kolejną edycję budżetu obywatelskiego, zanim rozpoczynamy nabór wniosków, głosowanie, to przeprowadzamy konsultacje, gdzie wszyscy mieszkańcy mogą zgłosić swoje uwagi do dotychczasowego regulaminu – mówi Michał Sztybel, zastępca prezydenta Bydgoszczy. - Nie ma idealnego modelu, idealnego regulaminu budżetu obywatelskiego. Każde miasto to inne lokalne uwarunkowania. Ustawodawca bardzo oszczędnie wprowadził przepisy o budżecie obywatelskim, nie precyzując wielu obszarów. Dlatego te sprawy ustalane są w konsultacjach. Każdego roku te uwagi omawiane są przez radę ds. partycypacji społecznej, działającej przy prezydencie, a następnie na poziomie zmian, które wymagają uchwały Rady Miasta oraz zarządzenia prezydenta.

Konsultacje w ramach BBO trwały do 20 kwietnia.

Co zmieniły wcześniejsze konsultacje na temat Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego? Jednym z przykładów jest podział środków w ramach BBO. Przypomnijmy, że są to projekty osiedlowe, ponadosiedlowe i małe projekty społeczne. W wyniku konsultacji zwiększono środki na małe projekty społeczne, kosztem lekkiej korekty projektów ponadosiedlowych.

- Mogliśmy sobie na to pozwolić w związku ze zwiększeniem puli. Obecnie jest to kwota około 16 milionów złotych. Jeśli chodzi o małe projekty społeczne, to w wyniku konsultacji wprowadzono zasadę, że nie mogą one przekraczać 5 procent limitu środków finansowych, co spowodowało zwiększenie liczby tych projektów. Kolejna wprowadzona zmiana dotyczyła liczby oddawanych głosów. Do tej pory, w minionych latach, głosowano do kwoty na dane osiedle, a obecnie po jednym głosie na każdy rodzaj projektu. Uwzględniliśmy także wnioski o to, aby na projekty ponadosiedlowe rady osiedla mogły opiniować w dłuższym czasie, do 21 dni po zakończeniu ich przyjmowania. Korektą wniesioną po konsultacjach była kwestia wartości projektów na dane osiedle. Wcześniej było to maksymalnie 75 proc. puli osiedlowej na jeden projekt. Obecnie wartość jednej inwestycji nie może przekroczyć 50 proc. limitu środków przeznaczonych do realizacji na danym osiedlu. Jest też kwestia opinii rad osiedli przy tego typu projektach. Wprowadziliśmy zasadę, że jeżeli ponad 50 proc. puli na osiedle ma zostać przeznaczonych na dany projekt, to jest do tego niezbędna zgoda rady osiedla. Zmianą było też samo wprowadzenie małych projektów społecznych. Po konsultacjach doszliśmy też do wniosku, że każdy mieszkaniec może zgłosić maksymalnie 3 projekty osiedlowe, 3 ponadosiedlowe i 3 małe projekty społeczne. Wcześniej takich limitów nie było. Warto więc zgłaszać uwagi. One na pewno będą analizowana przez radę ds. partycypacji społecznej i część na pewno będzie uwzględniona – podkreśla Michał Sztybel.  

Jacek Rosół, koordynator Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego, przedstawił pytania z karty konsultacyjnej. Można było je zgłaszać w trzech kategoriach: projekty osiedlowe – tu jest kwota 12 milionów złotych, podzielona na 29 osiedli, projekty ponadosiedlowe – kwota na pojedynczy projekt wynosiła 1,5 miliona złotych oraz kategoria małych projektów społecznych – przy zgłaszaniu projektów inwestycyjnych można było wybierać spośród tych przeprowadzanych na terenach miejskich i będących w zadaniach własnych miasta. Kolejnym etapem po zgłoszeniu projektów były weryfikacje. Przeprowadza je specjalny zespół, złożony z pracowników miejskich wydziałów i biur, a także z jednostek miejskich. W pracach zespołu biorą udział również przedstawiciele rady ds. partycypacji społecznej, którzy mają możliwość zgłaszania swoich uwag przy weryfikacji. Również rad osiedli pytano o ich opinie. W ramach weryfikacji prowadzona była również weryfikacja obywatelska, gdzie sami mieszkańcy mogli zgłaszać swoje uwagi, wnosić wnioski o sprawdzenie dodatkowych elementów projektu lub też sugerować zmianę treści tych projektów.

- Kolejnym etapem jest głosowanie na projekty. W ubiegłym roku każdy miał trzy głosy, po jednym na każdą kategorię. W ubiegłym roku głosowanie odbywało się wyłącznie w trybie elektronicznym i trwało miesiąc. Kolejnym pytaniem, które znalazło się na karcie konsultacyjnej było pytanie o możliwość oddawania głosów do wysokości kwoty na dane osiedle. W poprzednich latach zasada głosowania była taka, że na mały projekt społeczny i projekt ponadosiedlowy można było oddać jeden głos, a na projekt osiedlowy na jednym wybranym osiedlu można było głosować do kwoty przeznaczonej na to osiedle, czyli przykładowo: jeżeli było to 300 tys. zł, to można było oddać głosów łącznie na projekty warte 300 tys. zł. To często wprowadzało w błąd głosujących i w ubiegłym roku rada ds. partycypacji zdecydowała o powrocie do zasady oddawania jednego głosu na jedną kategorię  - wylicza Jacek Rosół.

Następne pytanie dotyczyło puli środków na dane projekty. W tym roku jest to 75 procent na projekty osiedlowe – 12 milionów zł na 29 rad osiedli, 20 procent na projekty ponadosiedlowe – około 3 milionów złotych, w tym pojedynczy projekt mógł kosztować maksymalnie 1,5 milona zł. W ubiegłym roku wygrał projekt Wielkiej Pętli Fordonu, mini tężni w Myślęcinku, a także zagospodarowania terenu rekreacyjnego nad Starym Kanałem Bydgoskim. Kolejna kategoria to małe projekty społeczne i było to 5 procent z całkowitej puli. Rok wcześniej kwota ta wynosiła 3 procent. Po rekomendacji rady ds. partycypacji została podwyższona. W ubiegłym roku limit na jeden mały projekt społeczny wynosił 38 tys. 600 zł, czyli po przeliczeniu możliwych do realizacji było ponad 20 projektów. To kategoria skierowana na tzw. miękkie, nieinwestycyjne działania. Była to odpowiedź na uwagi, dotyczące BBO, że sporo jest projektów inwestycyjnych, a tych miękkich, sportowych, kulturalnych czy oświatowych, niewiele. - Pytaliśmy obecnie, czy takie proporcje  powinny pozostać. Jeśli chodzi o rady osiedli, to pytaliśmy o ich rolę w opiniowaniu projektów. Obecnie, w porównaniu z innymi miastami Unii Metropolii rola ta jest u nas największa w całej Polsce. Rady osiedli mają możliwość opiniowania pozytywnego lub negatywnego projektów. Mają też możliwość zwiększenia kwoty na pojedynczy projekt. Jeżeli limit wynosi 50 procent puli na pojedynczy projekt, to rada osiedla uchwałą może zwiększyć finansowanie do pełnej kwoty. Rady osiedli mają też wielką rolę w zgłaszaniu projektów ponadosiedlowych. By taki projekt mógł zostać zgłoszony, potrzebna jest opinia co najmniej trzech rad osiedla. Jest także spory udział w weryfikacji. Rady osiedli dostają treść projektów zaraz po zakończeniu etapu zgłaszania – informuje koordynator BBO.

Pytania o BBO w konsultacjach dotyczyły m.in.:

* Jaka powinna być minimalna odległość nowej inwestycji Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego od dotychczasowej tego samego rodzaju (np. nowej siłowni plenerowej od istniejącej). Obecnie to 200 metrów.

* Czy należy wyłączyć z BBO budowę infrastruktury drogowej (jezdni, chodników, parkingów) planowaną do realizacji zamiast terenów zielonych.

* W konsultacjach miasto pytało także o sposób dotarcia do mieszkańców z informacjami dotyczącymi BBO. Do tej pory są to: akcja informacyjna, internet, plakaty, billboardy, materiały reklamowe.

* Pytano również o to, czy BBO powinien być prowadzony wyłącznie w formie online, elektronicznej. Formuła ta sprawdziła się bowiem (i sprawdza) w czasie pandemii – pozwoliło to m.in. na szybsze podanie wyników głosowania.

Uwagi dotyczące BBO zostaną przeanalizowane przez radę ds. partycypacji społecznej, czyli radnych miejskich i osiedlowych, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz innych rad doradczych prezydenta. Rada ds. partycypacji społecznej przedstawi później propozycje zmian do regulaminu BBO. Kolejnym krokiem będzie zatwierdzenie zmian przez prezydenta Bydgoszczy i start nowej edycji BBO.

Na pytania Internautów odpowiedział Michał Sztybel, zastępca prezydenta miasta Bydgoszczy.

Od pewnego czasu do Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowych wpływają zapytania od mieszkańców miasta, dlaczego projekty w ramach BBO są realizowane wyłącznie na terenach należących do miasta. Przyjęte przez BBO zasady eliminują tereny spółdzielni mieszkaniowych, pozostających w wieczystym użytkowaniu przez gminy. Uniemożliwia to realizowanie na tych terenach szeregu przydatnych dla mieszkańców projektów. Natomiast, zdaniem mieszkańców, wśród osiedlowych projektów jest zbyt wiele takich, które powinny być realizowane w ramach budżetowych zadań gminy, a nie z pieniędzy wyasygnowanych na budżet obywatelski.

- Rozumiem, że to głos w konsultacjach, który proponuje rozszerzenie programu nie tylko na tereny miejskie, ale i spółdzielcze. W ubiegłym roku, w ramach prac rady ds. partycypacji społecznej nie udało się uzyskać konsensusu, stąd taka zmiana nie została zatwierdzona. Ta uwaga zostanie również przedyskutowana w tym roku. Chciałbym zwrócić tylko uwagę na dwa aspekty. Jako mieszkaniec mam prawo nawet nie wiedzieć, czy dany teren należy do spółdzielni czy miasta w zakresie realizacji na nim inwestycji. Ale z kolei bardzo ważna jest też kwestia ogólnodostępności. Analizowaliśmy przypadki miast, gdzie ta opcja jest dostępna. To musi być teren, który nie jest zamknięty, ani nie zostanie zamknięty w przyszłości. Jest też kwestia utrzymania. Przykładowo, jeśli jest to sfinansowany przez BBO plac zabaw, to jego utrzymaniem powinna zajmować się spółdzielnia. Jest jeszcze szereg drobnych warunków, które musiałyby być przedyskutowane i usystematyzowane także pod względem prawnym. Traktujemy to jako bardzo ważny głos do rozstrzygnięcia.

Czy istnieje wyodrębnienie BBO dla Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku? Obszar parku to około 400 hektarów, miejsce kluczowe dla obszarów rekreacyjnych i wypoczynkowych, niedofinansowane o wielkich możliwościach rozwojowych.  Wskazana byłaby tu większa partycypacja wszystkich mieszkańców Bydgoszczy, bo podłączenie tego zadania pod BBO osiedla Leśnego nie miałoby większego sensu.

- Podział administracyjny na osiedla nie jest sprawą uznaniową, wynika także z innych przepisów, a budżet obywatelski tylko to odzwierciedla, ten podział pieniędzy na osiedla. Warto wspomnieć, że tereny takie jak Myślęcinek mają znacznie większą szansę w projektach ponadosiedlowych. W ubiegłym roku przecież zwyciężyły tężnie na terenie LPKiW.